Συνέντευξη στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα για την οικογένεια

Ένας βασικός λόγος που υπάρχουν σήμερα πολλά κοινωνικά προβλήματα και γενικότερα προβλήματα στις σχέσεις των ανθρώπων είναι ότι η σημερινή οικογένεια που είναι η βασική κοινωνική ομάδα, δυσλειτουργεί. Ένας από τους λόγους είναι γιατί είναι ολιγομελής και οποιοδήποτε πλήγμα π.χ. σοβαρή αρρώστια, θάνατος, διαζύγιο, εύκολα μπορεί να δημιουργήσει ανισσοροπία και να προκαλέσει μεγάλες δυσλειτουργίες. Και αυτό σε αντιδιαστολή με την οικογένεια προηγούμενων δεκαετιών που ήταν πολυπληθής και μπορούσε να αντιρροπήσει την απώλεια του ενός.
Ταυτόχρονα η σημερινή οικογένεια είναι ευάλωτη καθώς μια σειρά από παράγοντες όπως για παράδειγμα η ανεργία, η μετανάστευση, η ευκολία σύναψης εξωσυζυγικών δεσμών τείνουν να την αποσταθεροποιούν. Φυσικά δεν μπορώ να παραβλέψω το γεγονός ότι σχεδόν όλοι προσερχόμαστε στο γάμο ανυποψίαστοι για το τι σημαίνει γάμος και το ακόμη πιο επιβαρυντικό ότι ένα μεγάλο ποσοστό παντρεμένων ανθρώπων δεν είναι κατάλληλοι για γάμο.
Και παλιά στις παραδοσιακές οικογένειες υπήρχαν αρκετά προβλήματα. Επειδή όμως υπήρχαν άλλες προτεραιότητες, π.χ. η βιολογική επιβίωση, η ασφάλεια της οικογένειας, τα πολλά παιδιά, ο εστιασμός και η προτεραιότητα επικεντρωνόταν σε άλλα ζητήματα που απασχολούσαν πρωταρχικά την οικογένεια.
Στην παραδοσιακή κοινωνία, η εξασφάλιση της επιβίωσης ήταν κοινός σκοπός όλων. Ο σκοπός του ατόμου ταυτιζόταν με το σκοπό της ομάδος. Ο σύγχρονος άνθρωπος ακολουθεί μοναχική πορεία και πορεύεται χωρίς την ασπίδα της ευρύτερης οικογένειας, της ομάδας, της κοινότητας.
Μέσα σε έναν κόσμο που η απουσία καθολικού νοήματος και η ανυπαρξία βασικών αξόνων ή σημείων αναφοράς, που θα μπορούσαν να νοηματοδοτήσουν ουσιαστικά τη ζωή  των ανθρώπων είναι εμφανής.  Και μέσα σε αυτό το κλίμα για πρώτη φορά εδώ και λίγα χρόνια αμφισβητείται τόσο έντονα από αρκετούς ανθρώπους  ο θεσμός αυτός καθαυτός της οικογένειας.  

 

Ναι και μάλιστα σε καθοριστικό βαθμό. Τόση είναι η αξία της οικογένειας, που ο Πλάτων θα εξαρτήσει τα πολιτεύματα από την ποιότητα των οικογενειακών σχέσεων. Υποστηρίζει στην Πολιτεία του ότι από τυραννικές οικογένειες προκύπτουν τυραννικά πολιτεύματα και από δημοκρατικές οικογένειες, δημοκρατικές πολιτείες και αλλού αναφέρει ότι «οι άνθρωποι της σοφίας και της αρετής, ορθά διοικούν και την οικογένεια και τις πόλεις». Στο βαθμό λοιπόν που είναι υγιής η οικογένεια, στον αντίστοιχο βαθμό είναι υγιής και η κοινωνία. Δυσλειτουργεί ή νοσεί η οικογένεια; Το αυτό συμβαίνει και στην κοινωνία.

 

Είναι ένα τεράστιο κεφάλαιο. Ένα γενικό σχόλιο. Πολλά ζευγάρια μπορεί να μην έχουν σοβαρά προβλήματα στην αρχή, αλλά στην πορεία του χρόνου οι μικροπαρανοήσεις, μικροπαρεξηγήσεις, οι μικροανταγωνισμοί, οι μικροεγωϊσμοί, επηρεάζουν αθροιστικά πάρα πολύ το μικροκλίμα του ζευγαριού. Αν προστεθούν και άλλοι εξωτερικοί πιεστικοί παράγοντες που επιβαρύνουν τη σχέση τότε θα δοκιμαστεί η αγάπη. Αν υπάρχουν και προκαταλήψεις, έλλειψη ευελιξίας, πόσο μάλλον και καχυποψία για τις προθέσεις του άλλου, τότε υπάρχει ήδη πολύ καύσιμο υλικό για επικείμενες συγκρούσεις και αναφλέξεις. 

Θα αναφέρω πολύ επιγραμματικά μερικούς λόγους που είναι αιτίες προβλημάτων.
Οι διαφορές που χωρίζουν το ζευγάρι είναι πολύ περισσότερες από αυτά που τους ενώνουν.
Ο ένας προσπαθεί να αλλάξει τα στραβά του άλλου, αντί ο καθένας να εστιαστεί στον εαυτό του προσπαθώντας να ρίξει φως στα δικά του σκοτεινά σημεία.
Η διαρκής προσπάθεια δικαίωσης. Μόνο που στην προσπάθεια να αποδείξεις ότι έχεις δίκιο η αγάπη δοκιμάζεται σκληρά.
Ενώ εύκολα επισημαίνεται το λάθος του άλλου, υπάρχει δυσκολία να αναγνωρίσεις και να αναδείξεις τις φωτεινές πλευρές του συντρόφου σου. 
Η μη ανάληψη της ευθύνης και η ευκολία της προβολής της δικής μας ευθύνης στον άλλον.
Δεν μοιράζονται ικανό χρόνο, δεν κάνουν πράγματα μαζί που είναι μια ευκαιρία να γνωρίζει ο ένας καλύτερα τον άλλον.

 

Να πω εξαρχής ότι άλλο πράγμα ο έρωτας και άλλο η αγάπη. Ο έρωτας είναι ένα συναίσθημα μαγικό, τρυφερό, απρόβλεπτο που μπορεί να γίνει οργισμένο και άγριο. Είναι ένα εκπληκτικό συναίσθημα που δίνει πολύτιμο χρόνο στο ζευγάρι ώστε να αναπτυχθούν η αγάπη και οι συνεκτικοί δεσμοί. Στον έρωτα μυθοποιούμε, εξιδανικεύουμε, θεοποιούμε ή ακόμη και εφευρίσκουμε το αγαπημένο μας πρόσωπο. Ο έρωτας που βρίσκει ανταπόκριση έχει ημερομηνία λήξης.
Η αγάπη είναι κάτι το διαφορετικό. Είναι κάτι που δύσκολα μπορείς να ορίσεις γιατί μέσα από την απεραντοσύνη της ορίζεις ανθρώπους και σχέσεις. Η αγάπη δεν είναι ένα απλό συναίσθημα. Η αγάπη είναι συνειδητή επιλογή, είναι δέσμευση και ελευθερία, είναι χρέος και ευθύνη, είναι γαλήνια εμπειρία, είναι βίωμα, είναι ευχαριστιακή στάση ζωής. Η αγάπη είναι συνεργατική, συμμετοχική, δημοκρατική, ανοικτή προς τη ζωή και τους τρίτους. Η αγάπη χρόνο με το χρόνο βαθαίνει.
Από αγάπη μπορεί να θυσιάσεις την ζωή σου για τον άλλον. Από έρωτα μπορεί να θυσιάσεις τη ζωή του άλλου. Δείτε πόσα εγκλήματα ερωτικού πάθους συμβαίνουν κάθε χρόνο. Η αγάπη έχει πληρότητα, ειρήνη, ησυχία. Ο έρωτας έχει αγωνία, ανησυχία, ταραχή.
​​​​​​​